De Fenomenologie van de Clownpill

Door Luca de Clippelaar

 

Introductie 

Onze samenleving voelt elke dag steeds meer aan als een cynische grap van een schizofrene cabaretier. Een klucht die niet anders eindigen kan dan in een tragedie. Zij die doorhebben dat de wereld een klucht is, worden op het internet redpilled of clownpilled genoemd. Maar wat betekent het om red- of clownpilled te zijn? Het doel van dit essay is om dieper in te gaan op de filosofische betekenis van de red- en clownpill. Het doel is om het onderscheid tussen de pillen te duiden en het nut van deze pillen te omschrijven. 

Om te begrijpen wat de verschillende pillen betekenen, moeten we naar het begin van deze meme gaan en begrijpen wat het betekent om wakker te worden.

 

Pilcultuur en wakker worden 

In de sci-fi film The Matrix geeft het personage Morpheus de held Neo de keuze tussen de blauwe en rode pil. Als Neo de blauwe pil kiest, zal zijn avontuur stoppen en zal hij er nooit achter komen of zijn realiteit gebaseerd is op een leugen. Als hij de rode pil kiest, zal Morpheus Neo laten zien dat hij tot nu toe alleen maar naar muurschaduwen heeft gekeken in een diepe grot. Neo kiest de rode pil en het zonlicht verblindt zijn ogen. 

Deze korte scene uit The Matrix is essentieel om wat ik “pilcultuur” noem te begrijpen. Dit fragment is het fundament van de redpill-meme en wat het betekent om pilled te worden in het algemeen. Oorspronkelijk ging deze meme alleen maar over de blauwe en rode pil, maar door de loop van de jaren zijn er verschillende pillen bijgekomen. Je hebt de zwarte pil, de witte pil, de groene pil, de bruine pil en ga zo maar door. Ze worden gebruikt om datgene te onthullen wat eerder geheel in het duister lag. Het volume van de pil is klein, maar de desbetreffende pil geeft zo’n schok dat het leven voor en na het innemen van de pil een onverenigbare tweesplitsing wordt. 

Ze functioneren allemaal als een metaforisch medicijn dat je heftig wakker schudt. Je kunt niet rustig ontwaken uit een diepe slaap als je een pil inneemt. Nee, een pil nemen staat gelijk aan een emmer koud water die over je heen wordt gegoten. Het kleine vermoeden dat de waarheid gebaseerd is op een leugen wordt bij het slikken van de pil omgezet tot een explosie van dynamiet in de geest. De pil verpulvert alle fundamenten die voorheen solide waren. Men moet erg denken aan aforisme 125 uit De vrolijke wetenschap van Nietzsche; ‘God is dood, God blijft dood. Wat nu?’

 

De clownpill als vervolg op de redpill 

Dit heftige wakker worden uit een zoete droom – die eigenlijk een nachtmerrie bleek te zijn – is de redpill. We verstenen van schrik zoals dat Egyptische jongetje, toen hij het standbeeld in de tempel van de waarheid ontsluierde. We kijken met afschuw naar de wereld en plaatsen onszelf erbuiten. We walgen van onszelf. Hoe hebben we zo lang kunnen geloven, zo lang blind kunnen zijn voor de waarheid? We slikken de redpill en onmiddellijk slaat een hopeloos nihilisme toe. 

‘Als ik door de media ben voorgelogen, als ik door de academische wereld ben voorgelogen, als ik door mijn overheid ben voorgelogen, is er dan nog iets dat waar is?’, zeggen zij die redpilled zijn. ‘Is alles dan een façade?’ 

En zo schudden zij alle opgelegde moraal en aangeleerde waarheid van zich af. Zij die de redpill genomen hebben, verkeren in het stadium van de Nietzscheaanse leeuw. 

In Aldus sprak Zarathustra poneert Nietzsche dat we door drie verschillende stadia heen moeten als we onze eigen waarden willen scheppen. We beginnen als kameel die zwaar beladen wordt met de waarheid en moraliteit van anderen. Als we zelf waarden willen scheppen moeten we deze bepakking van ons af gooien. Zo komen we bij het tweede stadium; het stadium van de leeuw. 

Hier gooien we alle bepakking van ons af en nemen we niks meer aan van de ander. Een heilig-nee is het antwoord op alles wat ons gevraagd wordt. We vechten met alle voorgaande moraliteit en waarheid. De leeuw kan echter zelf niet iets nieuws scheppen. Iemand die redpilled is, kan nog niet nieuwe normen en waarden maken. Diegene kan alleen een negatie zijn van de huidige status quo. Alleen het Nietzscheaanse kind kan nieuwe normen en waarden scheppen. 

Dit is waar de clownpill tevoorschijn treedt. Zij die clownpilled zijn, zien de wereld voor wat ze is; een grote grap. Het antwoord dat zij geven op deze waarheid is een vrolijk lachen. Een bulderend gelach van beschonken clowns die dansen in een vreugdevol circus. Zij zijn niet langer nihilisten zoals de mensen die redpilled zijn. Zij scheppen hun eigen normen en waarden. Een heilig-ja is het antwoord wat de clowns geven op de vraag van het leven. De clowns plaatsen zichzelf weer in de wereld, maken er een circus van en overal klinkt de eeuwige lach. 

Dit is het belang van de clownpill ten opzichte van de redpill. De clownpill blaast een nieuwe vrolijkheid in het leven, een nieuwe energie. De clownpill doet het vuur oplaaien dat is geblust door de redpill. Hij of zij die clownpilled is, is het nietzscheaanse kind bij uitstek. 

De redpill is een overgang, een gevaarlijk oversteken, maar geen einddoel. Je moet eerst redpilled worden, voordat je de clownpill kunt doorslikken. De clownpill is de grootste affirmatie van het leven. 

 

Conclusie 

De clownpill doet mij denken aan een anekdote van Kierkegaard, die gaat over een clown in een vol theater. De clown waarschuwt het publiek dat het theater in brand staat, maar het publiek denkt dat de waarschuwing deel is van de act en lacht. Hij herhaalt zijn waarschuwing, maar het publiek lacht alleen maar harder. 

Het is aan de clown om het theater te verlaten en om een nieuw theater of circus op te richten. Of het publiek meekomt of niet maakt niets uit voor hem. De clown heeft gestaard in de afgrond, heeft het standbeeld gezien, maar kijkt niet weg en versteend niet zoals zij die alleen maar redpilled zijn. Aan de afgrond lacht en rijdt de clown op zijn eenwieler frivool door het leven.