Gebrek aan tests in Nederland, maar 100 miljoen van Kaag naar de WHO?

“Goed telefoongesprek gehad met Sigrid Kaag. Ik dank haar en Hugo de Jonge voor Nederlands extra bijdrage van 100 miljoen euro voor de reactie op COVID-19, inclusief voor fysieke en mentale gezondheid in kwetsbare landen en bevolkingsgroepen en voor vaccinontwikkeling”, zo tweette WHO-directeur Tedros Ghebreyesus vanmiddag.

100 miljoen naar de WHO dus, zonder dat de Kamer vooraf is geïnformeerd? Intussen bereiken ons ook berichten dat er in Nederland chronische tekorten aan mondkapjes zijn. Het kabinet geeft nog steeds geen uitsluitsel over de vraag waarom er zoveel minder wordt getest dan in buurlanden. Komt het omdat er geen tests zijn, of is nauwelijk testen kabinetsbeleid? Kiest het kabinet voor Nederland of voor internationale gezelschapsspellen? Het begint steeds meer op het tweede te lijken.

Het kabinet-Rutte-Asscher heeft vijf jaar lang bezuinigd op zorg en IC-capaciteit. Het is onbestaanbaar dat er nu tijdens de coronacrisis nauwelijks extra geld naar zorgmedewerkers gaat - die vaak minder verdienen dan Cliniclowns - maar dat er intussen 100 miljoen naar andere landen gaat. Dat is exemplarisch voor de manier waarop het kabinet en het ministerie van Buitenlandse Zaken opereren: bezuinigingen voor Nederland en altijd een blanco cheque voor het buitenland. Maar Sinterklaas bestaat niet, en FVD stelt ministers Kaag (D66, Ontwikkelingshulp) en De Jonge (CDA, Zorg) de volgende Kamervragen:

Vraag 1
Klopt het dat Nederland 100 miljoen euro extra aan de WHO geeft? *(1) Uit welk budget komt de door de WHO-directeur genoemde 100 miljoen van Nederland? Is dit een herallocatie van bestaande fondsen of zijn dit extra uitgaven?

Vraag 2
Wat is de precieze verdeling van de bestemming van de 100 miljoen die de WHO-directeur noemt? Gaat al het geld direct naar de WHO, of gaat het ook bilateraal naar andere landen? Hoeveel ervan gaat naar de ontwikkeling van een vaccin en hoeveel naar het bestrijden van het coronavirus in andere landen? Naar welke landen en/of organisaties gaat dit geld? Kunt u hiervan een zo specifiek mogelijk overzicht geven?

Vraag 3
Wat is de ratio geweest achter de keuze om dit geld in het buitenland uit te geven en niet in Nederland?

Vraag 4
Bent u bekend met het artikel “Cliniclowns krijgen veel meer betaald dan verpleegkundigen”?*(2)  Is dit nog steeds het geval?

Vraag 5
Deelt u de mening van Forum voor Democratie dat het uitermate wrang is dat er nu tot 100 miljoen Nederlands belastinggeld naar het buitenland stroomt voor “fysieke en mentale gezondheid”, maar dat Nederlandse verpleegkundigen intussen vaak een benedenmodaal inkomen hebben?

Vraag 6
Hoeveel geld zou het kosten om in Nederland het niveau van testfaciliteiten als in Zuid-Korea op te zetten?

Vraag 7
Hoeveel zou het kosten om de draagkracht van de Nederlandse intensive care binnen nu en een jaar naar 3000 IC-bedden inclusief personeel te brengen, waarbij de kwaliteit van de zorg op het hoogste niveau ligt?

Vraag 8
Is het kabinet bereid om deze 100 miljoen niet aan de WHO of anderszins in het buitenland uit te geven, maar dit geld te besteden aan het structureel uitbreiden van de IC-capaciteit in Nederland, aan betere lonen voor zorgmedewerkers in Nederland en aan het massaal uitbreiden van de testcapaciteit in Nederland? Zo nee, waarom acht het kabinet de zorg in het buitenland belangrijker dan de zorg in Nederland? Hoe ziet het kabinet de verhouding tussen zijn verantwoordelijkheid tegenover de Nederlandse bevolking ten opzichte van eventuele internationale verantwoordelijkheden? 

Vraag 9
Is het kabinet het ermee eens dat het Nederlands belang altijd op de eerste plaats dient te staan?

Vraag 10
Is het kabinet het met Forum voor Democratie eens dat de WHO het Chinese belang om de ernst van het coronavirus te bagatelliseren in januari en februari lijkt te hebben laten prevaleren boven het internationale belang om het coronavirus zo snel mogelijk te bestrijden? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke conclusies trekt het kabinet hieruit?

Vraag 11
Als het kabinet deze 100 miljoen dan toch in het buitenland wil uitgeven, waarom heeft het ervoor gekozen om dat deels of geheel via de WHO te doen? Als hier geen sprake van is, waarom is deze uitgave dan met de WHO gecoördineerd?

Vraag 12
Is er een relatie tussen de keuze van de Verenigde Staten om voorlopig geen geld meer aan de WHO te doneren en de keuze van Nederland om 100 miljoen te doneren?

Vraag 13
Bent u bekend met het bericht “Australië eist openheid over oorsprong en aanpak coronacrisis”?*(3)

Vraag 14
Deelt u de zorgen omtrent de vooringenomenheid van de WHO ten gunste van China? Bent u bereid om tegen de WHO kritiek uit te spreken op het feit dat de WHO de Chinese aanpak van het coronavirus in januari en februari is blijven prijzen, terwijl al duidelijk was dat China vooral de verspreiding van informatie over het virus heeft geprobeerd in te dammen?

Vraag 15
Bent u bereid de WHO erop aan te spreken dat Taiwan voortaan op een respectvolle manier dient te worden behandeld, als gelijkwaardige gesprekspartner?

Vraag 16
Bent u bereid Australië te steunen in het verzoek om een onafhankelijk onderzoek naar de mondiale aanpak van de coronacrisis, dat niet zou worden uitgevoerd door de WHO?

Vraag 17
Aan welke WHO-adviezen heeft Nederland zich wel gehouden en aan welke WHO-adviezen niet?

Vraag 18
Hoe beoordeelt u het commentaar van de Australische regering dat het succesvol is geweest in de bestrijding van het coronavirus omdat het WHO-adviezen terzijde heeft geschoven? Zijn er achteraf WHO-richtlijnen waarvan u denkt dat Nederland ze beter niet had kunnen naleven?

Vraag 19
Bent u bereid deze vragen voor aanvang van het plenaire debat over de coronacrisis op woensdag 22 april te beantwoorden?

*(1): Tedros Ghebreyesus, d.d. 20 april 2020 op Twitter, online raadpleegbaar via https://twitter.com/DrTedros/status/1252238987307233282. 

*(2): Vrijheid in de Zorg, d.d. 21 november 2017, online raadpleegbaar via https://vrijheidindezorg.nl/2017/11/cliniclowns-krijgen-meer-betaald/.

*(3): De Telegraaf, d.d. 19 april 2020, online raadpleegbaar via: https://www.telegraaf.nl/nieuws/73486460/australie-eist-openheid-over-oorsprong-en-aanpak-coronacrisis.