Waar komt die 1.000 miljard vandaan?

Meermaals hebben we in het klimaatdebat gewezen op de astronomische kosten van de ‘klimaatdoelen’. Als we in 2050 een uitstootreductie van 95 procent willen realiseren en 100 procent duurzame energieopwekking, gaat ons dat minstens 1.000 miljard kosten. Een gigantisch bedrag dat onze hele economie ineen zal doen storten en onze samenleving volledig zal ontwrichten. En dat alles voor een volstrekt onmeetbaar temperatuurverschil van 0,00007 graden minder opwarming in de komende eeuw.

Waar komt die 1.000 miljard vandaan?

De kosten zitten allereerst in het ingrijpend verbouwen van alle acht miljoen woningen. Om ‘klimaatneutraal’ te worden moeten ze van het gas af, en dat kan alleen door het installeren van een warmtepomp en een hermetische isolatie. Daarvoor is dus onder meer nodig: 

• Het openhalen en opnieuw isoleren van de gehele spouwmuur.
• Het dak vervangen door een beter geïsoleerd exemplaar, dakkapellen kunnen blijven.
• Het volledig vullen van alle kruipruimtes met beton en isolatiemateriaal.
• Volledig nieuwe warmte-installaties en leidingen, inclusief warmtepompen met binnen- en buitenunits.
• Alle vloeren eruit voor vloerverwarming in elke kamer, omdat het lauwwarme water van een warmtepomp niet via reguliere radiatoren een huis kan verwarmen.
• De hele badkamer moet worden vervangen om vloerverwarming mogelijk te maken.
• Deuren moeten volledig worden geïsoleerd, zodat warmte niet ontsnapt naar de hal.
• Alle secundaire ruimtes (waaronder slaapkamers) moeten worden voorzien van convectorradiatoren.
• Keukens moeten worden verbouwd, gasfornuizen moeten inductieplaten worden.
• Overal moet dubbel glas komen, alle ramen moeten worden voorzien van een mechanische luchtververser en slapen met open raam kan niet meer.

Het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) heeft berekend dat deze gigantische operatie ons minstens € 235 miljard gaat kosten.[1] Taco van Hoek (directeur EIB) schat in dat voor alle andere gebouwen (dat zijn met name bedrijfsgebouwen) ook nog eens zo’n bedrag nodig zal zijn.[2] Hiermee komen we alleen al voor het ‘klimaatneutraal’ maken van de bebouwde omgeving (op zichzelf slechts verantwoordelijk voor een schamele 12 procent van de nationale CO2-uitstoot) op een bedrag van €470 miljard.[3] Dit komt neer op circa €60.000 per huishouden.

De gedachte dat dit ‘investeringen’ betreft die je weer terugverdient is kolder. Als huishoudens nog steeds gas zouden mogen gebruiken voor hun verwarming zou het al minstens 50 jaar duren om dergelijke verbouwingskosten terug te verdienen, maar doordat warmte straks alleen nog maar uit stroom mag worden gehaald zal de energierekening onvermijdelijk stijgen. Alleen al het draaiend houden van een warmtepompinstallatie kost per jaar gemiddeld 6.000 kWh méér dan het draaiend houden van een CV-ketel - een verschil dat neerkomt op ruim 1.000 euro extra energiekosten per huishouden per jaar.[4]

En die stroom moet dan ook nog ergens vandaan komen: 100 procent duurzaam, zo bepaalt de klimaatwet. Om alleen al in 2030 tot 27 procent duurzame energie te komen zijn we al minstens 180 miljard kwijt.[5] In 2050 komen tot 100 procent duurzame energie vergt naar verwachting minstens het dubbele - zo niet het driedubbele: tussen de €400 en €600 miljard. In werkelijkheid zullen de kosten echter nog hoger uitvallen omdat de inpassingskosten van een duurzaam aandeel logischerwijs exponentieel stijgen boven de 30%.[6]

Waar zitten die kosten in? Allereerst in ongekende subsidies voor windmolens, zonnepanelen en biomassa-centrales. Vervolgens in een drastische uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk om al die duurzame energie te kunnen verwerken. Alle straten moeten open, overal moeten kabels bijgelegd worden. Dan moeten alle bestaande auto’s vervangen worden door peperdure en niet-rendabele Tesla’s en andere volledig elektrische auto’s. Heel Nederland moet voorzien worden van laadstations en op alle parkeerplekken moeten laadpalen komen. Alleen al het aanleggen van deze infrastructuur zal tientallen miljarden kosten. Bovendien zullen iedere nacht miljoenen auto’s moeten worden aangesloten op het stroomnet, waarvoor een nog verdere uitbreiding van het hoogspanningsnet nodig is. Ook moeten alle schepen worden vervangen, alle vissersboten, alle vrachtschepen, alle vrachtwagens, alle traktoren… Opnieuw astronomische uitgaven die door de Nederlandse burger moeten worden gedaan.

Dus:

• 470 miljard voor de bebouwde omgeving.
• 180 miljard voor 27 procent duurzame energie.
• Nog eens minstens 400 miljard voor 100 procent duurzame energie.

Daarmee zijn we dus al ruimschoots over de 1.000 miljard heen. En dan hebben we nog niet eens gesproken over de industrie en de agrarische sector: goed voor zo’n 25 procent van onze totale CO2-uitstoot. Ook deze sectoren volledig emissieneutraal maken kost zonder twijfel opnieuw honderden miljarden - als het überhaupt al mogelijk is. Want emissievrije landbouw moet nog uitgevonden worden en staalproductie zonder coke-ovens ook. Willen we de doelen van de klimaatwet halen dan zullen deze sectoren dus waarschijnlijk volledig moeten verdwijnen uit ons land en met hen honderdduizenden banen en honderden miljarden aan inkomsten.

Nogmaals, de impact van Nederland op het klimaat is maximaal 0,00007 graden. In ons kleine land stoten we niet meer dan 160 Mton CO2 per jaar uit, een hoeveelheid die China uitstoot in vijf dagen. Als VVD, CDA, D66, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, SP en 50PLUS hun zin krijgen, zal Nederland dus niet alleen 1.000 miljard kwijt zijn aan een bij voorbaat volstrekt zinloze operatie, maar we verliezen ook een zeer groot deel van onze economische productie en bedrijven. Een zeer onzalig plan dus - waar de Tweede Kamer tot onze verbijstering klakkeloos mee heeft ingestemd. Alleen de Eerste Kamer kan de klimaatwet nu nog stoppen. Stem daarom op 20 maart op Forum voor Democratie.

Bronnen

1. https://www.eib.nl/pdf/EIB-notitie_Klimaatbeleid_en_de_gebouwde_omgeving.pdf
2. Hij zei dit tijdens een door Elsevier georganiseerd debat in de Balie: https://www.elsevierweekblad.nl/nederland/achtergrond/2018/06/live-gasdebat-626794
3. https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2018/37/co2-uitstoot-in-2017-gelijk-aan-die-in-1990
4. Zie hierover bijvoorbeeld: https://www.linkedin.com/content-guest/article/klimaatwet-waarom-je-een-gasketel-niet-zomaar-kunt-door-rob-goossens En als je die extra 6.000 kwh zou willen afvangen via zonnepanelen heb je 50 vierkante meter zonnepanelen nodig.
5. Dit bedrag komt voort uit een zeer gedetailleerde analyse van twee ingenieursbureaus, BreedofBuilds en Process Design Center. Hun rapport verschijnt woensdag 13 februari.
6. Zie hierover bijvoorbeeld het werk van de Duitse econoom Leon Hirth .https://www.forbes.com/sites/michaelshellenberger/2018/04/23/if-solar-and-wind-are-so-cheap-why-are-they-making-electricity-more-expensive  en https://www.neon-energie.de/Hirth-2013-Market-Value-Renewables-Solar-Wind-Power-Variability-Price.pdf “We find that the value of wind power is slightly higher than the value of a constant electricity source at low penetration; but falls to 0.5-0.8 at a market share of 30%. Solar reaches a similar level at 15% penetration, because its generation is concentrated in fewer hours. We identify several drivers that affect the value of renewables significantly.”