Tilburgse Wmo-zorg onder druk: FVD Tilburg luidt noodklok over SIEM-constructie

In Tilburg woedt een groeiende discussie over de toekomst en de kwaliteit van de Wmo-zorg. Sinds 2023 heeft de gemeente gekozen voor één dominante uitvoerder, SIEM, die verantwoordelijk is voor begeleiding en beschermd wonen voor volwassenen. Waar deze constructie bedoeld was om overzicht en efficiëntie te bieden, leidt zij inmiddels tot onzekerheid, overbelasting en grote risico’s voor kwetsbare inwoners.

Forum voor Democratie Tilburg heeft vanaf dag één gewaarschuwd dat deze constructie structurele problemen zou veroorzaken. Inmiddels wordt helaas bevestigd dat onze zorgen terecht waren.

Wat er misgaat: wat betekent één dominante uitvoerder in de praktijk?

Per 1 januari 2026 verdwijnen 26 onderaannemers uit de Tilburgse zorgketen. Dit raakt honderden Wmo-cliënten, waaronder mensen met autisme, NAH, LVB en psychiatrische kwetsbaarheid. Juist de inwoners voor wie stabiliteit, persoonlijk vertrouwen en specialistische kennis essentieel zijn.

De praktijk laat zien dat:

• cliënten hun vertrouwde begeleiders verliezen;
• onderaannemers veel te weinig tijd krijgen voor een warme en veilige overdracht;
• SIEM werkt met methodieken die niet voor iedereen passend of werkbaar zijn;
• de gemeente geen volledig zicht heeft op overdrachten, capaciteit of kwaliteit,;
• en de Toegang overbelast raakt door extra afwijzingen, herbeoordelingen en hulpvragen — wat leidt tot hogere kosten, personeelsdruk en meer risico’s.

Keuzevrijheid bestaat niet — en wie niet in SIEM past, valt tussen wal en schip

Hoewel de gemeente beweert dat cliënten kunnen kiezen, is dat in werkelijkheid niet zo.

Wanneer iemand bij zijn huidige aanbieder wil blijven, wordt verwezen naar het aanvragen van een PGB. Maar voor grote groepen inwoners geldt:

• zij komen niet in aanmerking voor een PGB;
• zij zijn niet PGB-vaardig;
• zij kunnen de administratieve last niet dragen;
• of zij willen de verantwoordelijkheden niet op zich nemen.

Dan blijft er geen keuze over. Wie niet binnen de werkwijze van SIEM past, verliest zijn zorg. Dit wordt vaak gebagatelliseerd als “keuzevrijheid”, maar de realiteit is dat mensen simpelweg tussen wal en schip vallen.

Bovendien wordt hiermee alsof het niets is de verantwoordelijkheid bij de cliënt gelegd, terwijl de gemeenteraad en het college verplicht zijn om continuïteit van zorg te borgen — niet om zich eruit te draaien via constructies.

Geschillen, klachten en verantwoordelijkheid — niemand pakt echt de regie

Ook over de verantwoordelijkheid bij geschillen is grote onduidelijkheid:

• Wie lost conflicten tussen onderaannemers en SIEM op?
• Wie bewaakt de objectiviteit?
• Wat als een aanbieder weigert een onveilige overdracht te doen?
• Waar dienen cliënten hun klachten in — bij SIEM, bij de gemeente, of bij een onafhankelijk orgaan?

De huidige constructie maakt het mogelijk dat cliënten én kleine aanbieders in een grijs gebied terechtkomen waarin niemand verantwoordelijkheid neemt en niemand écht kan ingrijpen.

Onderaannemers en zzp’ers lopen groot risico — specialistische expertise dreigt te verdwijnen

Zelfs de 8 à 9 onderaannemers die na 2026 mogen blijven, hebben geen zekerheid. SIEM kan namelijk op elk moment besluiten dat men de benodigde expertise “in huis heeft” en het werk zelf wil gaan doen.

Dat betekent:

• zeer beperkte toekomstzekerheid voor kleine zorgaanbieders;
• toenemende afhankelijkheid van één grote partij;
• zzp’ers die gedwongen worden in loondienst te gaan of uit de zorg te stappen;
• en verlies van hoogwaardige expertise die Tilburg al jaren nodig heeft.

Dit zijn geen “bedrijfsrisico’s”, dit zijn maatschappelijke risico’s — mensen verdwijnen uit de zorgsector, omdat één aanbieder de markt domineert.

Tilburg is niet de enige — maar wél verantwoordelijk om dit nu te herstellen

Uit landelijke onderzoeken van o.a. de Jeugdautoriteit, regio Rotterdam-Rijnmond, Hart van Brabant, Investico/Binnenlands Bestuur en de NZa blijkt steeds hetzelfde patroon wanneer één grote zorgcoalitie als dominante uitvoerder optreedt:

• diversiteit en specialistische kennis verdwijnen;
• onderaannemers raken afhankelijk en kwetsbaar;
• gemeenten verliezen grip;
• toegangssystemen raken overbelast;
• en cliënten hebben geen echte keuzevrijheid meer.

Tilburg staat hier dus niet alleen — maar we hoeven dit landelijke probleem niet klakkeloos te herhalen.

Conclusie

FVD Tilburg heeft zorgen opgehaald bij cliënten, aanbieders en professionals, gesprekken gevoerd en het debat aangezwengeld. Onze inzet is duidelijk:

1. Geen harde knip zonder vangnet; Iedere cliënt moet continuïteit van zorg hebben — zonder onderbreking of risico.

2. Echte keuzevrijheid; Geen gedwongen SIEM-trajecten en geen onhaalbare PGB-routes.

3. Meer tijd en ruimte voor onderaannemers; Voor warme, veilige en zorgvuldige overdrachten.

4. Gemeente terug aan het stuur; Toezicht, inzicht en regie op kwaliteit, overdrachten en capaciteit.

5. Volledige transparantie; Over tarieven, wachttijden, personeelscapaciteit, afwijzingen en klachten.

6. Een noodplan voor mensen buiten de SIEM-methodiek; Zodat niemand tussen wal en schip valt.

7. Een onafhankelijk onderzoek naar de aanbesteding; En naar alternatieven die wél keuzevrijheid, diversiteit en continuïteit borgen.

Ook contact met FVD landelijk 

De problemen met zorgmonopolies spelen in tientallen gemeenten. Daarom gaat FVD Tilburg nauw samenwerking vragen aan de Tweede Kamerfractie in Den Haag om te onderzoeken:

• hoe gemeenten meer wettelijke grip kunnen krijgen op Wmo-uitvoerders;
• hoe keuzevrijheid van cliënten beter beschermd kan worden;
• en hoe aanbestedingen met dominante uitvoerders kunnen worden begrensd of herzien.

Tilburg verdient controle, transparantie en menselijkheid — geen zorgfabriek.

FVD blijft strijden voor echte zorg — mét menselijke maat

Forum voor Democratie Tilburg blijft zich inzetten voor:

• continuïteit van zorg;
• bescherming van kwetsbare inwoners;
• ruimte voor kleine en specialistische aanbieders,;
• en een gemeente die werkt vóór mensen, niet andersom.

De komende weken volgen het vervolgdebat én de reacties van de wethouder. FVD zal daar opnieuw stevig en inhoudelijk op ingaan — totdat cliënten en zorgaanbieders krijgen wat zij verdienen: echte, betrouwbare, menselijke zorg.

FVD Tilburg blijft dit dossier met een kritische blik op de voet volgen!