Liever een mank referendum dan géén referendum? Van Meijeren velt oordeel over SP-wetsvoorstel

Het referendum is het afgelopen decennium een twistappel geweest in de politiek. In de periode 2015 - 2018 kende Nederland een raadgevend referendum, waarmee de bevolking zich op een niet-bindende manier kon uitspreken tegen voorgenomen beleid. Nadat de Nederlandse bevolking zich tweemaal middels een referendum had uitgesproken tegen het overheidsbeleid - het Associatieverdrag met Oekraïne en over de Wet inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) - diende D66-minister Kajsa Ollengren een intrekkingswet in, waardoor het niet langer mogelijk is om beleid uit Den Haag te referenderen. Deze week besprak de Tweede Kamer een wetsvoorstel van de SP om een correctief bindend referendum in te voeren.

Hoewel een referendum, directe burgerinspraak, een goede stap zou zijn in het herstellen van onze soevereiniteit, zitten er aan het wetsvoorstel van de SP een aantal haken en ogen. In deze versie van het referendum is er een forse opkomstdrempel. Zo hoog, dat het vrijwel onrealistisch is dat deze gehaald wordt. Bovendien kan er niet over elke beleidskeuze een referendum worden georganiseerd. Dit schaadt het referendum in de kern, betoogt FVD-Kamerlid Gideon van Meijeren.

Internationale verdragen

Door een amendement van D66 is de volledige referendumwet vleugellam gemaakt. In het wetsvoorstel staat namelijk dat internationale verdragen worden uitgesloten van referenda. Denk aan het Marrakesh-immigratiepact, of het Associatieverdrag met Oekraïne. Maar ook aan het VN-vluchtelingenverdrag en het ‘Pact for the Future’. Dit zijn verdragen met verstrekkende gevolgen voor het beleid in Nederland. Via deze verdragen wordt de uitrol van de SDG’s georganiseerd. Het klimaatbeleid wordt afgedwongen door het Parijs Akkoord. Als we níét kunnen meebeslissen over dit soort essentiële onderwerpen, dan kan het referendum slechts op detailniveau een verschil maken. Een wassen neus dus.

Intern referendum

Je kunt je afvragen of dit referendum, als het maar beperkte potentie heeft, wenselijk is. Is dit een ‘truc’ van de kartelpartijen, om te doen alsof ze voor democratische vernieuwing zijn? Of is het wel degelijk nuttig, en kunnen we vanuit dit wetsvoorstel uitbouwen naar een volwaardig referendum?

De argumenten van voor- en tegenstanders zijn dermate overtuigend, dat Forum voor Democratie haar leden heeft laten beslissen over deze vraag: “Liever een mank referendum, of dan maar helemaal geen referendum?” Onze leden hebben in meerderheid gekozen voor een mankerend referendum, precies omdat het een stap is in de juiste richting. FVD zal daarom in de Kamer - met frisse tegenzin - vóór dit wetsvoorstel stemmen.